Ukrayna tahılını Lübnan’a taşımak üzere Pazartesi günü Odessa Limanı’ndan Karadeniz’e açılan Sierra Leone bandıralı Razoni gemisi Çarşamba günü İstanbul’da yük denetimininin tamamlanmasının akabinde Boğaz’ı geçti.
Milli Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, bir teftiş takımının yaklaşık 27 bin ton mısır taşıyan ve İstanbul açıklarında demirleyen gemide yaklaşık 90 dakika denetim yaptığı belirtildi.
Denetleme takımında 22 Temmuz’da Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM ortasında imzalanan “Tahıl ve Yiyecek Hususlarının Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Teşebbüsü Belgesi’nin” tarafları yer aldı.
Denetçiler Türk kıyı güvenliği eşliğinde iki tekneyle Razoni’ye taşındılar. Türk basını kontrol grubunda 20 kişinin bulunduğu bilgisini verdi.
Türkiye Savunma Bakanlığı toplumsal medya hesabından kontrole ait görseller paylaştı.
Yaklaşık 90 dakikalık incelemenin akabinde geminin geçişine müsaade verildi, denetçiler gemiyi terk ederken Razoni düdük çaldı.
Denetimler, gemide tahıl, gübre yahut ilgili besin unsurlarının taşındığından, silah yahut gibisi hususların bulunmadığından emin olmak için yapılıyor.
Zelenskiy’den temkinli açıklama
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ise Rus işgalinden bu yana ülkesinden gerçekleşen birinci tahıl ihracatıyla ilgili olumlu fakat temkinli bir açıklama yaptı. Ukrayna önderi, Kiev’in harap olmuş iktisadını kurtarmak için satılması gereken mahsulün bir kısmının nakledildiğini, daha fazla tahıl sevkiyatının gerçekleşip gerçekleşmediğini görmek için vakte gereksinim duyulduğunu söyledi.
Zelenskiy, “Türkiye ile ortaklaşa Birleşmiş Milletler sayesinde yakın vakitte tahıl teslimatı yapan birinci gemimiz oldu, lakin hala bir şey yok. Lakin bunun devam edecek bir eğilim olmasını umuyoruz” dedi.
Ukrayna başkanı aylık 5 milyar doları bulan bütçe açığını kapatabilmek için en az 10 milyon ton tahıl ihraç etmeleri gerektiğini kelamlarına ekledi.
Zelenskiy, geçen ay imzalanan mutabakata karşın Moskova’nın ihracatı engellemeye çalışabileceği konusunda da uyardı.
Gemiler limanda bekliyor
Razoni’nin kontrolü geçtiğini doğrulayan Ukrayna Altyapı Bakanlığı, 17 geminin daha yüklü vaziyette Ukrayna limanlarından ayrılmak üzere müsaade beklediğini duyurdu.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Sözcüsü Stephane Dujarric ise 27 geminin yüklenmiş ve resmi süreçleri tamamlanmış halde Ukrayna’daki üç limanda beklediğini belirtti.
Tahıl yüklü gemiFotoğraf: OZAN KOSE/AFP/Getty Images
Önümüzdeki günlerde daha fazla geminin Ukrayna’dan ayrılması bekleniyor. Reuters haber ajansına konuşan ve ismi açıklanmayan üst seviye bir Türk yetkili, Ukrayna limanlarından günde üç geminin çıkış yapabileceğini belirtti.
Güvenli sevkiyat için koridor oluşturuldu
Rusya ve Ukrayna, savaş nedeniyle dünya çapında ortaya çıkan besin güvenliği tehdidine rağmen 22 Temmuz’da Türkiye ve Birleşmiş Milletler ile farklı mutabakatlar imzalamıştı.
Ancak, Kiev ile Moskova ortasında devam eden savaş ve güvensizlik, 120 gün sonra sona erecek olan muahedeyi da tehdit ediyor.
Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaş altıncı ayını doldururken, kestirimlere nazaran Ukrayna’da 20 milyon ton tahıl, sevk edilemediği için depolarda tutuluyor.
“Tahılın büyük kısmı hayvan yemi”
Washington’daki Memleketler arası Besin Siyasetleri Araştırma Enstitüsü uzmanlarından David Laborde, Ukrayna’da biriken tahılın büyük kısmının hayvan yemi olduğunu ileri sürdü. Laborde, kelam konusu tahılın yalnızca 6 milyon tonunun buğday olduğunu ve bunun yalnızca yarısının insan tüketimine elverişli olduğunu söz ederek, Razoni’nin “tavuk yemi” taşıdığını kaydetti.
AFP,Reuters/TY,BK
