Ukrayna’da Rusya’nın denetimindeki dört bölgede düzenlenen beş günlük referandum süreci sona erdi. Ülkenin doğusundaki Luhansk ve Donetsk ile güneyindeki Herson ve Zaporijya bölgelerinde Rusya yanlısı mahallî idarelerin organize ettiği referandumlarda beklendiği üzere büyük çoğunluğun Rusya’ya katılma istikametinde oy kullandığı bildirildi.
Rus RIA haber ajansı, dört bölge genelinde seçmenlerin yüzde 97’sinin Rusya Federasyonu’na katılma istikametinde oy verdiğini bildirdi. Rusya yanlısı mahallî idarelere dayandırılan birinci bilgilerde Rusya’ya katılmayı onaylayanların oranı Herson’da yüzde 87, Zaporijya’da yüzde 92,9, Luhansk’ta yüzde 98,5 olarak açıklandı. Donetsk’ten ise şimdi bilgi gelmedi. Dört bölge, Ukrayna topraklarının yüzde 15’ini oluşturuyor.
Batılı ülkeler Ukrayna hükümetinin iradesi dışında gerçekleştirildiği için milletlerarası hukuk açısından meşruiyeti bulunmayan referandum sonuçlarını tanımayacağını açıklamıştı.
Şimdi ne olacak?
Referandum sürecinin tamamlanmasının akabinde Rusya yanlısı idarelerin Rusya Federasyonu’na iştirak için müracaatta bulunması bekleniyor. Moskova’dan daha evvel yapılan açıklamalarda ilhak sürecininhızlı bir biçimde yürütüleceği iletisi verilmişti. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, referandum öncesinde yaptığı açıklamada, iştirak sonucu çıkması sonrasında bu bölgelerin büsbütün Rusya’nın muhafazası altına gireceğini vurgulamıştı.
Rusya başkanı Vladimir PutinFotoğraf: Konstantin Zavrazhin/ASSOCIATED PRESS/picture alliance
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov da Salı günü yaptığı açıklamada, referandumlar sonucunda “durumun yasal açıdan ve milletlerarası hukuk açısından radikal bir halde değişeceğini, bunun kelam konusu bölgelerin korunması ve güvenliğinin sağlanması manasında değerli sonuçları olacağını” söyledi.
Rusya Federasyon Kurulu Lideri Valentina Matviyenko da, parlamentonun üst kanadının, bölgelerin Rusya Federasyonu’na iştirakiyle ilgili oylamayı 4 Ekim tarihinde yapabileceğini kaydetti. Devlet Lideri Putin’in, Ukrayna’daki referandumlarla ilgili parlamentonun iki kanadına hitaben Cuma günü bir konuşma yapması bekleniyor.
Rus Vedomosti gazetesi, Federasyon Kurulundan kaynaklara dayandırdığı haberinde 2014 yılında ilhak edilen Kırım Yarımadası ile yeni dört bölgenin “Federal Kırım Bölgesi” ismi altında idari bir bölgede birleştirileceğini, başına da katı milliyetçi tavrıyla bilinen Dimitri Rogozin’in getirileceğini bildirdi.
Blinken: İlhakı asla tanımayacağız
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, referandum sonuçlarının ajanslara düşmeye başladığı dakikalarda yaptığı açıklamada, Batı’nın Rusya’nın Ukrayna topraklarını ilhakını asla tanımayacağını, bunun son derece net olduğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony BlinkenFotoğraf: OLIVIER DOULIERY/AFP
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de referandumların düzenlendiği dört bölgenin Ukrayna’ya ilişkin olduğunu vurgulayarak “NATO müttefikleri Ukrayna’nın egemenliğini ve legal müdafaa hakkını kayıtsız koşulsuz desteklemektedir” açıklaması yaptı. Stoltenberg, “sözde referandumların meşruiyetinin bulunmadığı ve memleketler arası hukuka alışılmamış olduğu” konusunda Rusya’yı uyardı.
Rusya’dan nükleer silah kullanma tehdidi
Ukrayna’nın son periyottaki askeri muvaffakiyetleri ve kimi bölgeleri Rus ordusundan geri alması sonrasında Rusya’dan gelen nükleer silah kullanımına dair imalar da telaşa yol açıyor.
Son olarak Putin’in en yakın etrafından Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı Dimitri Medvedev bugün, “Düşünün ki, Ukrayna rejimi devletimizin varlığına tehdit oluşturacak geniş çaplı bir saldırganlık hareketinde bulundu ve Rusya en güçlü silahları kullanmak zorunda kaldı. İnanıyorum ki NATO bu senaryoda bile çatışmaya direkt karışmaktan kaçınacaktır. Okyanus ötesindeki ve Avrupa’daki demagoglar bir nükleer kıyamette ölmek istemezler” tabirlerini kullandı.
ABD, Rusya’dan gelen nükleer silah kullanma tehditlerinin Rus idaresinin korkusunu gösterdiğini belirterek ciddiye almadıkları bildirisi vermişti. Siyasi gözlemciler, Rusya’dan gelen nükleer silah açıklamalarının, Batı ve Ukrayna’nın dört bölgeyi geri almak için operasyona girişmelerini engelleme maksadı taşıdığı görüşünü lisana getiriyor.
AP,dpa,rtr/BK,BÖ
