Yargıtay Ceza Genel Konseyi’nin, son üç günde 24 kişinin hayatını kaybettiği düzmece içkiden ölümlerle ilgili verdiği emsal bir kararı ortaya çıktı. 2014 yılında Kırklareli’nde ürettiği el imali geçersiz içkiyi satarak bir kişinin vefatına neden olan market sahibine verilen 16 yıl 8 aylık mahpus cezasını onayan Yargıtay, sanığın kabahatinin “olası kastla insan öldürme” olduğunu kaydetti. Yargıtay, sanığın düzmece rakının insan sıhhati için tehlikeli olup ölümlere yol açabileceğini öngörebilecek bilgiye ve deneyime sahip olduğunu söz etti.
Kaçakçılıkla Çaba Kanunu’na nazaran kaçak alkol üreten ve satanlara 3 yıldan 6 yıla kadar mahpus cezası veriliyor. Şayet bu cürüm, örgütlü bir biçimde işlenmişse verilecek ceza iki katına kadar çıkarılabiliyor. Örgütlü kaçakçılık yapanlar 12 yıla kadar mahpusla yargılanıyor. Bu cezalara rağmen son yıllarda düzmece içki olaylarında yaşanan artışların önüne geçilemiyor. Geçen yıl da yaklaşık 100 kişi metil alkol zehirlenmesi nedeniyle hayatını kaybetti. Ve Yargıtay’ın 9 Eylül 2021 tarihli bu kararı, bundan sonra kaçak içki üreten ve satanların mümkün kastla öldürme hatasından 25 yıla kadar mahpus istemiyle yargılanacağı manasına geliyor.
Kırklareli’nde el imali uydurma içkiden zehirlenen bir kişi, Lüleburgaz Devlet Hastanesi’ne kaldırılmıştı. İki gün görme kaybı yaşadığını belirten hastanın bu süreçte karın ağrısı yaşamış ve nefes almakta zorlanmıştı. Ağır bakıma alınan ve böbrek yetmezliği meydana gelen hasta, hayatını kaybetmişti. Bunun üzerine uydurma içki sattığı belirlenen marketin bodrum katındaki depoya polisler baskın yaparak bir ölçü el üretimi şarap ve rakı ele geçirmişti. Savcılık, geçersiz içkiyi yaparak sattığı tespit edilen market sahibi hakkında muhtemel kastla mevte neden olma kabahatinden 25 yıla kadar mahpus istemiyle dava açmıştı. Sanık savunmasında suçlamaları reddederek kimseye geçersiz içki satmadığını öne sürmüştü.
Başsavcılık itiraz etti
Kırklareli Ağır Ceza Mahkemesi, 2016 yılında sanığı mümkün kastla adam öldürme kabahatinden 16 yıl 8 ay mahpus cezasına çarptırdı. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi de bu cezayı onadı. Fakat Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, kanun faydasına bozma talebiyle bu karara itiraz etti. Sanığın daha az ceza öngören şuurlu taksirle mevte neden olma kabahatinden cezalandırılmasını isteyen Başsavcılık, maktulün vefatına neden olan içkiyi sanığın sattığı konusunda tereddüt bulunmadığını belirtti. Buna karşılık sanığın zehirli içkiyi yaptığına dair her türlü kuşkudan uzak, kesin ve inandırıcı ispatların tespit edilemediğini öne süren Başsavcılık, kelam konusu içkinin sanığa kimliği tespit edilmeyen üçüncü bir kişi tarafından getirildiğinin ve sanığın bu içkinin üretiminde metil alkol kullanıldığını bilmediğini öne sürdü.
Yargıtay son kararı verdi
İtirazı Yargıtay’ın en üst karar organı olan Yargıtay Ceza Genel Konseyi görüştü. Şura itirazı reddetti ve sanığın cezasını onadı. Yargıtay, dava konusu uyuşmazlığın; sanığın hareketlerinin mümkün kasıtla öldürme hatasını mu yoksa şuurlu taksirle vefata neden olma hatasını mu oluşturduğunun belirlenmesine ait olduğunu kaydetti. Kararda, bakkal dükkânının bodrum katında geçersiz içki üretimi yaptığı anlaşılan sanığın, pet şişe içerisinde verdiği rakının düzmece ve kaçak olduğunu bildiği belirtilerek şu kıymetlendirme yapıldı:
“Sanığın geçersiz rakının insan sıhhati için tehlikeli olup ölümlere yol açabileceğini öngörebilecek bilgiye ve deneyime sahip olduğu, sanığın bu formda rakı sattığı kişi ya da şahısların sıhhatlerinin bozulabileceğini yahut ölebileceğini öngörmesine karşın sonucu kabullenerek hareketini gerçekleştirdiğinin anlaşılması karşısında, aksiyonunun muhtemel kasıtla öldürme kabahatini oluşturduğu ve sanığın kabullendiği olası sonuca nazaran cezalandırılması gerektiği kabul edilmelidir.”
Olası kastın, kişinin sonucu öngörmesine rağmen hareketi gerçekleştirmesi olduğunu belirten Yargıtay, bu hususta kırmızı ışıkta geçen şoför ve düğünde alkollüyken havaya ateş açan kişiyi örnek gösterdi.
Türkiye İnhisar Bayileri Platformu Lideri Özgür Aybaş alkoldeki yüksek vergiye dikkat çekiyor
“Ölümlerin sebebi vergiler ve zamlardır”
DW Türkçe’ye konuşan Türkiye Monopol Bayileri Platformu Lideri Özgür Aybaş, ölümlerin nedeninin alkollü eserlerden alınan yüksek vergiler olduğunu savunuyor. Aybaş, “Bu kaçağın ve ölümlerin önüne geçmek için alkol fiyatlarının makul fiyatlara getirilmesi gerekiyor. Bunu vatandaşa yüksek satmak, hakikaten de gerçek bir siyaset değildir. Ölümlerin sebebi yüksek vergiler ve zamlardır” dedi. Saat 22:00’den sonra alkol satış yasağının da insanları internet üzerinden kaçak alkole yönlendirdiğini belirten Özgür Aybaş, bayiler olarak kendilerinin dahi artık kaçak içkileri ayırt edemediklerini kaydetti.
TTB ekonomik krize işaret etti
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Halk Sıhhati Kolu Lideri Uzman Hekim Nasır Nesanır, metil alkol zehirlenmelerinin toplumsal bir sorun olduğunu kaydetti. Türkiye’nin Avrupa’da alkollü içkinin en değerli olduğu ülkeler sıralamasında üçüncü sırada olduğuna işaret eden Nesanır, ekonomik kriz, işsizlik, Covid 19 salgını, alkol fiyatlarından alınan yüksek vergiler, etil alkolün meskende üretimi ve marketlerde satışının yasaklanması üzere aktiflerin geçersiz içkiye yönlendirdiğini kaydetti. Nasır Nesanır, şunları kaydetti:
“İşsizlik, geçim zahmeti yaşanması, ekonomik kriz periyotlarında alkol tüketimi artıyor. Artık biz bir ekonomik krizin içerisindeyiz. Bu hasebiyle alkol tüketimini arttıran bir süreç. Bu durumda beşerler olağan alkoldeki vergi oranları çok yüksek olunca merdiven altı alkol temin etme yollarına giriyorlar.”
TTB Halk Sıhhati Kolu Lideri Dr Nesanır kaçak içkiye karşı uyardı
Zehirlenme belirtileri nasıl anlaşılır?
Metin alkolün alındığı birinci bir saatte kanda tepe noktasına ulaştığını ve hafif sarhoşluk dışında bir belirtisi olmadığını lisana getiren Nesanır, lakin bundan sonraki sürecin kritik olduğunu vurguladı, şu ikazlarda bulundu:
“İşin asıl tehdidi metil alkolün bedende yakılmasıyla bedende açığa çıkan formik asittir. Bu yüzden zehirlenme belirtileri 12 ile 24 saat sonra ortaya çıkmaya başlar. Bundan sonra bulantı, kusma, karın ağrısı, görme bozuklukları, tansiyon düşüklüğü, böbrek yetmezliği, şuurun büsbütün kaybedilmesi, koma üzere vefatla sonuçlanan tablolarla karşılaşılabiliyor. O yüzden yurttaşlarımızın katiyen alkol tüketmemesi, en ufak belirtide derhal sıhhat kuruluşuna gitmesi gerekiyor. Bu bahiste hiç vakit kaybetmemeli, süratli hareket edilmelidir.”
Nasır Nesanır, vakit kaybedilmesi halinde vefat, körlük, böbrek yetmezliği, beyinde hasar üzere kalıcı problemlere yol açtığını kaydetti.
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe
