Almanya’nın Berlin kentinde yaşayan müellif Doğan Akhanlı 64 yaşında vefat etti. Akhanlı, bir müddettir kanser tedavisi görüyordu. Yıllar boyunca Köln’de hayatını geçiren müellif, son yıllarda Berlin’de yaşıyordu.
1957 yılında Artvin’de dünyaya gelen Doğan Akhanlı, çok sayıda roman ve tiyatro yapıtı kaleme aldı. 1991 yılında siyasi nedenlerle Almanya’ya iltica eden Akhanlı, 2001 yılında Alman vatandaşlığına geçti. Akhanlı, insan hakları, tarih ve hatırlama kültürü üzerine yaptığı çalışmalarla da biliniyordu.
Ölümü sevenlerini üzdü
Almanya PEN Lideri Deniz Yücel, Twitter paylaşımında “güzel romancının”, “Ermeni soykırımı konusunda tarihle yüzleşmek uğruna uğraş eden bir düşünürün” ve arkadaşının yasını tuttuğunu belirtti.
Türkiye-Almanya Kültür Forumu da Twitter hesabından, kurucuları ortasında bulunan Doğan Akhanlı’nın vefatından duydukları üzüntüyü lisana getirdi. Paylaşımda, Akhanlı’nın hayatı boyunca insan hakları ve “Ermeni soykırımı” hususlarında çalıştığı belirtilerek, “Demokrasiye, halklar ortasındaki diyaloğa ve nefretin üstesinden gelmek için gösterdiği uğraş bize her vakit ilham verdi ve ilham vermeye devam edecek” denildi.
Gazeteci Can Dündar, da “Sürgünde uygun bir müellifi, mütevazı, sımsıcak bir dostu, birikimli bir entelektüeli” kaybettiğini tabir etti.
Sol Parti üyesi Berlin Kültür Senatörü Klaus Lederer de, paylaşımında “Tanıma talihi yakaladığım, nazik bir insanı, zeki bir edebiyatçıyı ve insan hakları ve hatırlama için çaba eden kişinin yasını tutuyorum” sözlerini kullandı.
Çok sayıda ödül aldı
Hatırlama kültürü alanında yaptığı çalışmalarla Berlin Demokrasi ve Müsamaha Birliği tarafından pek çok mükafata layık görülen Doğan Akhanlı, 2013 yılında Pfarrer Georg Fritze İnsan Hakları, 2015 yılında Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet Parlamentosu “Adil İnsan” mükafatına layık görüldü. Avusturya’da 2018 “Avrupa Hoşgörü” mükafatı verilen Akhanlı, 2019 yılında da Goethe Madalyası aldı.
Uluslararası muharrirler ve şairler birliği PEN üyesi olan, kitaplarını Türkçe yazan Akhanlı’nın kitapları ortasında “Madonna’nın Son Hayali,” “Fasıl,” Babasız Günler,” “Kıyamet Günü Yargıçları” bulunuyor.
Kırmızı bülten Almanya’nın yansısına yol açtı
19 Ağustos 2017’de tatil için gittiği İspanya’da Türkiye’nin Interpol nezdinde çıkarttığı kırmızı bülten nedeniyle gözaltına alınması ve pasaportuna el konduğu için bir müddet İspanya’da kalmak zorunda olması Almanya ile Türkiye ortasında gerginlik yarattı.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, o devirde yaptığı açıklamada Türkiye’yi milletlerarası polis teşkilatı Interpol’ü berbata kullanmakla suçlayarak, Interpol’ün “bu cins şeyler için” kullanılamayacağını söyledi. Akhanlı’nın Almanya’ya dönmesi sonrasında da, Berlin muharririn Türkiye’ye iadesini “ihtimal dışı” diyerek, reddetti. Akhanlı, o devirde yaşadıklarını “Granada’da Tutuklanma: Türkiye faşizme gerçek mu gidiyor?” isimli kitabında anlattı.
Türkiye’de birçok defa cezaevine konulan Akhanlı, 2010 yılında İstanbul’a gidişinde, 1989 yılında bir kişinin öldüğü döviz ofisi soygununa katıldığı argümanıyla havaalanında tutuklandı. Hakkındaki davadan 2011 yılında beraat etmesine karşın, 2013 yılında Yargıtay’ın kararı bozmasıyla bu defa Akhanlı hakkında “ağırlaştırılmış müebbet hapis” istemiyle yine dava açıldı. Akhanlı’nın İspanya’da gözaltına alınmasına neden olan kırmızı bültenin de bu suçlama ile ilgili olduğu belirtilmişti.
DW/JD,SSB
© Deutsche Welle Türkçe
