İstanbul’un kalbi pozisyonundaki Beyoğlu ilçesinde bulunan İstiklal Caddesi’nde 13 Kasım Pazar günü patlayan bomba, 2’si çocuk 6 kişiyi hayattan kopardı. Taksim İstiklal Caddesi’ndeki akında 81 kişi da yaralandı. Patlamanın üzerinden 5 gün geçti. Ortadan geçen vakte rağmen olayın üzerindeki sis perdesi şimdi tam olarak dağıtılamadı.
Peki, patlamaya ait bugüne kadar neler biliniyor, hangi sorular şimdi karşılığını bekliyor? İşte yeni soruda Taksim saldırısının akabinde yaşananlar ve gündeme gelen soru işaretleri:
Saldırgan Ahlam Albashır kimdir; Türkiye’ye ne vakit geldi?
1999 doğumlu olan Suriye asıllı Ahlam Albashır’ın Kürt olmadığı biliniyor ve Arap kökenli olduğu belirtiliyor. Türkiye’ye tam olarak ne vakit geldiği konusunda ise çelişkili bilgiler var. Albashır’ın geçen Temmuz ayında Türkiye’ye kocası rolünde Bilal Hassan isimli öteki bir Suriyeli ile geldiği söyleniyor. İyiler’e yerleşen Albashır, argümana nazaran deşifre olmamak için bir dokumacılık atölyesinde işe başladı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, olayın çabucak akabinde yaptığı açıklamada Ahlam Albashır’ın Afrin’den geçerek kaçak yollarla Türkiye’ye girdiğini bildirdi, fakat vakit vermedi. İstanbul Emniyeti’nden basına sızan bilgilerden ise zanlının 4 ay evvel Afrin-İdlip sınırı üzerinden geldiği öne sürüldü. Esenler’de DHA’ya konuşan bir esnaf ise mahalleden tanıdığı kuşkulu bayan için “Bir yıldan beri bu ikamette oturuyor” bilgisini verdi. Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ ise Birleşmiş Milletler (BM) İstanbul Ofisi’nden kendisini arayan bir bireye dayandırdığı bilgiye nazaran, Albashır’ın 6 aydan beri BM Ofisi’ne kayıtlı olduğunu, buradan yardım aldığını ve Filistinli olduğunu argüman etti.
Saldırının şüphelisi 1999 doğumlu olan Suriye asıllı Ahlam AlbashırFotoğraf: ANKA
Saldırgan olay yerine nasıl geldi?
Emniyet kaynaklı bilgilere nazaran, Albashır ataktan evvel üç kere Taksim etrafında keşif yaptı. Olay günü olan 13 Kasım’da ise Albasır ve kocası rolündeki Bilal Hassan, korsan taksicilik yapan Suriye asıllı Yasir El Korali tarafından Taksim’e bırakıldı. Hassan, patlamadan sonra teze nazaran birebir araçla yurt dışına kaçması için Edirne’ye gerçek yola çıktı. Bombalı çantayı şahsen Hassan’ın Albashır’a verdiği belirtildi. MOBESE imajlarına nazaran, fail saat 15.17 sıralarında Taksim Meydanı’ndan İstiklal Caddesi istikametine gerçek üzerinde bir sırt çantası ve elinde bir poşetle yürümeye başladı. 15:30’da İstiklal Caddesi’ndeki bir banka oturan zanlı, 16:11’de sırt çantasını bırakarak kaçtı. 16:20’de ise patlama meydana geldi. Albashır, birinci sözünde, bu anları “Bombalı hareket talimatını ‘Hacı’ kod isimli terörist verdi. Ben bankta otururken öbür bir örgüt üyesi fotoğrafımı çekti. Hacı isimli terörist kalabalığa baktı ve patlat talimatı verdi. Ben de o talimatın akabinde banktan kalktım ve bombayı patlattım” biçiminde anlattı. Çantanın içine yerleştirilmiş patlayıcının TNT olduğu tespit edildi. Emniyetin yaptığı araştırmada Albashır’ın olaydan üç gün evvel de Taksim ve etrafında keşif yaptığı belirlendi.
Olay yerinde bombayı bırakan kuşkulu nasıl tespit edildi?
İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün 1200 kamera imgelerini incelemesi sonucunda, çantayı bırakan kişinin asıllı Suriye asıllı Ahlam Albashır olduğu belirlendi. Olay sırasında kamuflaj pantolon ve çizme giyen şüphelinin, bankta oturduğu sırada yüzünü kapattığı görülüyordu. Kamera manzaralarından zanlının bir taksi ile Esenler ilçesine gittiği tespit edildi. Esenler’deki konut dâhil 21 adrese yapılan operasyonlarda 48 kişi gözaltına alındı. Lakin bayan terörist yakalanamadı. Tekrar kamera imgelerinden Esenler’deki meskenden ayrılan Hyundai marka MA plakalı bir araç tespit edildi. Bu araca bindiği tespit edilen ve gözaltına alınan Suriyeli Ammar Jarkas, Albashır’ı Küçükçekmece’de bir konuta götürdüğünü itiraf etti. Bunun üzerine Albashır, tıpkı gece burada yakalandı.
Fotoğraf: YASIN AKGUL/AFP/Getty Images
Saldırıyı hangi örgüt yaptı?
İstiklal Caddesi’ndeki saldırıyı şimdi rastgele bir terör örgütü üstlenmedi. İstanbul Emniyet Müdürlüğü ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, fail olarak “PKK/PYD”yi gösterdi. Emniyet, PKK/YPG’nin “özel istihbarat elamanı” olarak yetiştirdiği öne sürülen Ahlam Albashır’ın “PKK/PYD/YPG terör örgütünün Suriye Kobani’deki merkezinden İstanbul’da hareket talimatı alarak” saldırıyı gerçekleştirdiğini açıkladı. Yeniden gözaltına alınan birtakım şüphelilerin PKK/YPG ilişkili olduğu öne sürüldü. Hürriyet Gazetesi’nde yayımlanan haberde ise “Ahlam Albashir’in avukat nezaretinde alınan sözünde, Suriye’nin kuzeyindeki Münbiç bölgesinde PKK/KCK/PYD/YPG terör örgütü içerisinde kelamda üst seviye olarak istihbarat ünitesinde faaliyet yürüten ‘Hacı’ kod isimli bir hücre sorumlusu tarafından Türkiye’ye yönelik aksiyon yapmak hedefi ile talimatlandırıldığını aktardı” sözlerine yer verildi. Lakin PKK ve PYD’den yapılan açıklamada atakla rastgele bir ilgilerinin olmadığı öne sürüldü. İktidara yakın Hürriyet Gazetesi muharriri Abdulkadir Selvi ise köşesinde Albashır’ın temmuz ayından evvel ABD’nin denetimindeki Münbiç’te 1-1,5 yıl müddetle PKK-PYD tarafından özel istihbarat ünitesinde yetiştirildiğini, burada bir kafeteryada çalıştığını yazdı.
PYD Eşbaşkanı Salih Müslim ise hücumdan PYD’nin suçlanması üzerine “Saldırıyı yapan kişiyi bizim bölgelerimizde kimse tanımıyor. Sanal medya hesaplarına bakıldığında saldırıyı yapan kişinin ÖSO üzere kümelerle ilişkisi var. Sultan Murad isimli kümeye ilişkin flamalarla çekilmiş fotoğrafları var. Kendisi de Kürt değildir, Kürtlerle Rojava idaresiyle hiçbir münasebeti yoktur” dedi. Müslim’in işaret ettiği Sultan Murad Tugayı, Suriye’nin kuzeybatısında Türkiye’nin himayesinde Suriye Ulusal Ordusu (SMO) bünyesinde faaliyet yürütüyor.
Saldırıyla ilgili soruşturmada son durum ne?
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Taksim patlamasıyla ilgili başlattığı soruşturma kapsamında iki başsavcı vekili ve 8 savcı görevlendirdi. Olayın çabucak akabinde yapılan operasyonlar sonucunda şuana kadar 51 kuşkulu gözaltına alındı. Gözaltına alınan şüpheliler ortasında Ahlam Albashır, Suriyeli Ammar Jarkas, kardeşi Ahmet Jarkas, korsan taksici Yasir El Korali de yer alıyor. Lakin bombalı çantayı Albashır’a veren ve taarruzun en kilit ismi olan Bilal Hassan ise kayıp. Hassan’ı yurt dışına kaçması için Edirne’ye bırakan Ammar Jarkas olduğu belirlendi. Jarkas’ın yeniden hareketin planlayıcıları ortasında olduğu sav edildi. Ahmet Jarkas’ın ise Ahlab Alashır’ı Küçükçekmece’den Yunanistan’a kaçırma vazifesinin olduğu sav edildi. Jarkas kardeşlerin göçmen kaçakçısı olduğu belirtilirken, bir araç kiralama şirketi kurduğu tespit edildi. Ammar Jarkas’ın facebook hesabında MÜSİAD etkinliğinden fotoğraf paylaştığı görüldü.
MHP’li ilçe liderinin olayla ilgisi ne?
İnternet haber sitesi T24, MHP’nin Şırnak Güçlükonak İlçe Lideri Mehmet Emin İlhan’ın üzerine kayıtlı telefon sınırından, Ahlam Albashır ile görüşme trafiği tespit edildiğini yazdı. Karakolda sözü alınan İlhan, “Bu sınır, 2019’da, kimlik fotokopim kullanılarak çıkarılmış, geçersiz bir sınır. Bu sinirle ilgili öbür bir görüşme de yoktur. Asılsızdır” dedi. Şırnak Valiliği ise yaptığı açıklamada “GSM sınırının, MHP Güçlükonak İlçe Lideri Mehmet Emin İlhan ismine Cizre ilçesinde bulunan GSM bayisi tarafından yasadışı yollarla çıkarılarak çizginin üçüncü şahsa verildiği, bahse mevzu GSM çizgisinin Mehmet Emin İlhan tarafından kullanılmadığı”nı öne sürdü.
Fotoğraf: YASIN AKGUL/AFP
Saldırıyla ilgili soru işaretleri neler?
Saldırının failleri büyük oranda tespit edildi. Lakin olayın patlama öncesinde ait birçok tarafıyla ilgili soru işaretleri karşılık bekliyor. DW Türkçe, bu soruları da bir ortaya getirdi:
– Kamuflaj pantolon giyen Albashır’ın gözleri hariç yüzü kapalı biçimde 40 dakika boyunca İstiklal Caddesi’nde yanında bir çanta olduğu halde uzun periyodik oturması neden dikkat çekmedi?
– Güvenlik kuvvetleri, İstiklal Caddesi üzere polis yoğunluğunun fazla olduğu ve daha evvel de bombalı hücumun amacı olan Taksim’de kuşkulu bayanı neden fark edemedi?
– Afrin’den geldiği belirtilen Albashır, TSK’nın denetimindeki bir bölgeden nasıl geçebildi?
– Albasır’ın en az 4 aydır Türkiye’de yaşıyor olmasına rağmen neden Göç Yönetimi Başkanlığı tarafından tespit edilerek kayıt altına alınmadı?
– Taarruzun planlayıcıları olduğu belirtilen ve göçmen kaçakçılığı yapan Jarkas kardeşler ve Bilal Hassan’a yönelik daha evvelce teknik takip yapılıyor muydu? İstihbarat, bu bireyleri takibe almış mıydı?
– İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun ABD’yi suçlamasına rağmen başka Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’dan neden benzeri bir açıklama gelmedi?
