Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde düzenlenen toplantıda Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’in başkanlığında, Türkiye Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Lideri Ergün Atalay ve Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) İdare Şurası Lideri Özgür Burak Akkol da yer aldı.
Asgari Fiyat Tespit Kurulu Perşembe günü birinci toplantısını yapmış, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım çalışmaların Cuma günü tamamlanacağını belirtmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yapılan görüşmelerin akabinde bugünkü toplantıda 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olacak yeni taban fiyatın net 5 bin 500 lira olduğunu açıkladı. Böylelikle taban fiyata yüzde 30 oranında orta artırım yapılmış oldu. Erdoğan, minimum fiyatın yıl sonunda yeni bir artırım daha göreceğini söyledi. Yapılan orta artırımla birlikte patrona de 100 liralık takviye verilecek.
Recep Tayyip ErdoğanFotoğraf: Murat Cetinmuhurdar/PPO via REUTERS
Sendikalar daha evvel yaptıkları açıklamada yüksek enflasyonu işaret edip yeni minimum fiyatın 6 bin liranın üzerinde olması gerektiğini belirtmişti. Çünkü bu süreçte yıllık tüketici enflasyonu yüzde 70’i aştı.
Asgari fiyata 2022 yılı başında yaklaşık yüzde 50 artırım yapılmış ve 4 bin 253 liraya çıkarılmıştı.
2016’da 1300 lira olan minimum fiyat 442 dolara karşılık geliyordu. 2022’de 5 bin 500 liraya kadar yükselen taban fiyat 329 dolara denk geliyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bilgilerine nazaran minimum ücretlilerin 2017’de toplam çalışanların içindeki hissesi yüzde 35 oldu. Bu oran 2021’de ise yüzde 48’e çıktı.
Asgari fiyatın patrona maliyeti ne kadar oldu?
Belirlenen yeni taban fiyat aylık brüt 6 bin 471 lira oldu. Buna nazaran net taban fiyat 5 bin 500 lira 35 kuruş olurken, SGK primi (işçi payı) aylık 905 lira 94 kuruş, işsizlik sigortası primi (işçi payı) 64 lira 71 kuruş, SGK primi (işveren payı) 1003 lira, işsizlik sigortası primi (işveren payı) 1129 lira 42 kuruş, patrona maliyeti ise 7 bin 603 lira 43 halinde hesaplandı.
Toplantıda kim ne dedi?
Türkiye’nin ekonomik tuzaklara karşı kendi geliştirdiği programı uyguladığını ifaden eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu: “Bunu muvaffakiyetle yürütürken, evvel salgın sonra savaş yeni bir durumla karşı karşıya geldik. Kur ve enflasyon yükselişi olarak yaşadık. Fiyat artışı oranları değişik olsa da ekonomik işleyiş farklıdır. Dünyadaki gelişmeleri yakından takip ederken asıl önceliğimizi vatandaş sorunu tahliline yöneltiyoruz. Yaklaşık dört yıldır uyguladığımız programda önceliğimiz, iş, aş, huzur, umut korunması olmuştur. Vatandaşlarımızın fahiş fiyat artışı enflasyon dertlerini asla görmezden gelmedik. Her insanın refah kaybını telafi edecek önlemleri devreye aldık ve devam ediyoruz. Her alanda üretimi destekleyerek çarkların durmasına müsaade etmedik. Çalışanları enflasyona ezdirmemekle kalmayıp hayat pahalılığı karşısında da destekledik. Yıl başında önemli artış yaptık.Artışı patronun üzerine yıkmadık. Tüm maaşların taban fiyat kadar kısmında aldığımız vergilerden sarfı nazar ettik. Aralık ve Ocak aylarında enflasyon artışı, maaş artırımlarının yetersiz kalmasına sebep oldu.Kamu çalışanları ve emeklilerin maaşına yüzde 40 üzerinde enflasyon farkı artışı esasen yapılacak. Taban ücretlilerin de kayıplarını telafi etmek gerektiğini gördük. Minimum fiyata 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere yüzde 30 orta artış yaptık. Asıl artışı yıl başında (2023) yapacağız.”
Çalışanların enflasyona karşı korunacağını söz eden Çalışma Bakanı Vedat Alım, “Bugüne kadar koruduğumuz üzere koruyacak bir sonuca ulaştırdık, size arz ettik. Taban fiyatın bütün ücretlilerden vergi dışı bırakılması tüm çalışanlara yansıyacaktır. Tüm kamu çalışanları ortalama olarak 300-350 lira gelir elde edeceklerdir” diye konuştu.
“Denge bulmaya çalıştık”
İşverenler olarak bütün imkanların zorlandığını söyleyen TİSK Lideri Özgür Akkol, “Tüm paydaşların yararı için uğraş gösterdik. Hoş bir sayı belirledik, bu sene özel güncelleme yapmak için süratlice toplandık. Tartışma ve farklı görüşler olabilir, bütün imkanlarımızı zorlayarak, çalışma, patron, istihdamı gözeten istikrar bulmaya çaba ettik. Minimum fiyat temel ücrettik, temel olan ortalama fiyatın artmasıdır. Mutabakatla belirledik minimum fiyatı. Tüm çalışanların fiyatından taban fiyat kadar kısmından vergi alınmaması devam edecek” dedi.
