Sedef Kabaş işlemediği, cezaevinde yatmayı gerektirmeyen bir cürümden gözaltına alındı ve tutuklandı. Kaçma ya da kanıt karartma kuşkusu de yok. Tele 1 yayınında söylediği kelamlar cımbızlandı. “Mesela mecliste tartışmalar olur mu, olur. Siyasette arbedeler olur mu, olur. Fikir ayrılıkları olur mu, olur. Lakin bunu bir tartışma platformunda yaparsınız, bir atışma yaparsınız, hiciv sanatından yararlanırsınız, ironi kullanırsınız, fakat üslup düşüklüğü ne demektir, küfretmek ne demektir? Yani çok meşhur bir kelam vardır…” kelamlarının başı atıldı, içinde “saray” sözü geçen kelamları servis edildi.
Ardından toplumsal medyada cadı avı başlatıldı. İstanbul’a Osmaniye üzerinden jet bir terfiyle atanan bir yıllık savcı tarafından tutuklanması istendi, kıdem kaidesini yerine getirmemiş hakim tarafından tutuklandı, yeniden birebir savcı tarafından, üst huduttan hesaplandığında 11 yılı geçebilecek mahpus cezaları istenebilecek hatalardan yargılanması talep edildi. Kabaş da, artık Erdoğan’a ve makamına hakaret cürmünden yargılanan on binlerce şahıstan biri olacak.
İcat edilen suçlar
İddianame, Erdoğan iktidarı periyodunda oluşturulan yargının, ne kadar “yaratıcı” olduğunu bir kere daha gösterdi. Tecrübesiz olduğu söylenen, ancak maharetli olduğu kuşku götürmeyen savcı, Cumhurbaşkanına hakaret kabahatini düzenleyen, hukuken çarpık TCK 299’dan verilecek cezanın kâfi olmayacağı kaygısıyla, ortaya iki de kamu görevlisine hakaret cürmü serpiştirmişti. Öteki bir deyişle, Kabaş’a savcılık ya da mahkeme sorgusunda sorulmayan yeni hatalar da icat edildi. Savcıya nazaran bu hatalardan birini Kabaş, bir hafta evvelki programda, Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun üslubunu eleştirirken işlemişti. Savcı, Kabaş’ın bakana yönelik, “yalan haberlerden medet umarcasına bir zavallılık sergilemek” tenkidinin, “kamu görevlisine misyonundan ötürü alenen hakaret” kabahati olduğunu tez etti.
Sedef Kabaş’ın, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu hakkındaki, “Sayın Soylu’nun soyadına ihanet edercesine takındığı üslup, herkesi terörist ilan etmek, herkesi hain ilan etmek” cümlesinden, “soyadına ihanet edercesine” kısmı da cımbızlandı. Savcı, gazetecilik ve bağlantı alanında doktorası olan Sedef Kabaş’ın bu tenkitlerinde kamu faydası olmadığını argüman etti.
Ya tutarsa diyerek…
Savcının talepleri tutacak mı, Sedef Kabaş üslup eleştirisi yaptığı için hakaretten daha ne kadar mahpus yatacak, mahkum edilebilecek mi, göreceğiz. İddianamede, Sedef Kabaş’ın özgür kalmaması, ceza alırsa da, infaz maddesine nazaran kontrollü özgürlükten faydalanmaması için bir çaba olduğu kesin. Ne var ki, işlediği argüman edilen hatalar, Kabaş’ın tutuklu kalmasını gerektirmiyor. O nedenle bir an evvel, derhal özgür bırakılması gerekiyor. Derhal!
Savcının görmek istemediği AİHM kararı
Mahkeme basamağına gelince… Savcı iddianamede Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AİHM’nin kimi kararlarına atıfta bulunarak tezini güçlendirmeye çalışmış. Ne var ki atıfta bulunmadığı tek karar var; o da Strasbourg’daki mahkemenin, TCK’nın Cumhurbaşkanı ve makamına hakaret cürmünü düzenleyen 299. Maddesi’nin Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi AİHS’nin tabir özgürlüğünü düzenleyen 10. Hususuna ters olduğunu, tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini söylediği Vedat Şorli kararı.
Vedat Şorli, 2014 ve 2016 yıllarında Facebook’ta paylaştığı Erdoğan karikatürü ve sonunda “yerin tabanına batsın” formunda temennide bulunduğu bir dizi kelam nedeniyle 2 ay 2 gün tutuklu kalmış, 11 ay 20 gün mahpus cezasına mahkum olmuş, kararın açıklanması beş yıl ertelenmişti. Anayasa Mahkemesi, yaptığı ferdi başvurusunu reddedince Şorli AİHM’ye gitmişti. Mahkeme 2021’de Şorli’ye verilen cezaların, caydırma tesiri nedeniyle tabir özgürlüğünü ihlal ettiği kararına vardı.
Banu Güven
Ayrıca AİHM, hakaret hatası açısından Cumhurbaşkanı’nın herkesten daha çok korunmasının, Cumhurbaşkanı’na hakaretin genel hakaret hatasından daha ağır halde cezalandırılmasının da kontrata ters olduğunu vurguladı. Kararda bu tıp durumlarda mahpus cezası uygulanması da kontrat ihlali olarak yorumlandı. AİHM, savcının savının bilakis hükümetin bu mahkumiyetinin, demokratik toplum açısından gerekli olduğunu ispatlayamadığına da dikkat çekmişti. Sonuçta Şorli’ye 7 bin 500 Euro tazminat ödenmesine karar verildi. Kabaş’ın avukatlarının savunmalarında atıfta bulunduğu, Google’ladığınızda da karşınıza birinci sırada çıkan bu AİHM kararı, savcının dikkatinden nasıl kaçtı, anlaşılır üzere değil. Şayet bulamadıysa diye yazayım, kararın Türkçesi de, anayasa.org adresinde var.
160 binden fazla soruşturma
Yazının başında Sedef Kabaş’ın, Erdoğan devrinde Cumhurbaşkanlığına hakaret cürmünden yargılanan on binlerce şahıstan biri olduğunu söylemiştim. Abartmıyorum. Adalet Bakanlığı’nın İsimli İstatistik raporlarına bakarsanız, 2014-2020 ortasında Erdoğan’a hakarette bulunduğu gerekçesiyle soruşturulan 160 bin 169, yargılanan 38 bin 498, mahkum edilen 12 bin 881, mahpus cezası alan 3 bin 625, haklarındaki kararın açıklanması geri bırakılan 11 bin 913 kişi olduğunu göreceksiniz.
Adalet Bakanlığı 2021 raporunu şimdi açıklamadığı için geçtiğimiz yıl Cumhurbaşkanına hakaret kervanına kaç kişi daha katıldı, şimdi bilemiyoruz. Lakin soruşturma sayısının 2014’te 614’ken, 2016’da 38 bin 254, 2020’de de ufak iniş çıkışlardan sonra 31 bin 296 olduğunu belirteyim. 2021 bilançosunu da yıl ortasında öğreneceğiz herhalde.
Yazının sonunda Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın, sürmekte olan bir soruşturma hakkında, Sedef Kabaş’ı “ahlaksızlık, edepsizlikle” itham ettiğini, hakkında “Ahlak ve edep, beşere mahsustur. Hiçbir hayvan, ahlak ve edep bilmez. Ahlak ve edep mahrumu bu densizi ve yaptığı ahlaksızlığı ve edepsizliği lanetliyorum” diye Tweet attığını da hatırlatayım.
Hikayenin tümüne baktığınızda haksızlığa ve hakarete uğrayan kim sizce?
Banu Güven
© Deutsche Welle Türkçe
